“Birlikte Gelişmek: Sorumluluklar, Eylemler ve Çözümler” temasıyla gerçekleştirilen “TRT World Forum 2023’te, “Türkiye Yüzyılı Vizyonu: Sistem Kurucu Bir Aktör Olarak Türkiye” başlıklı panel düzenlendi.
Hilton İstanbul Bomonti Hotel & Conference Center’da düzenlenen panele, CeSPI Türkiye Gözlem Merkezi Koordinatörü Dr. Valeria Giannotta, SETA Genel Koordinatörü Prof. Dr. Burhanettin Duran, eski İskoçya Başbakanı Alex Salmond ve Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün konuşmacı olarak katıldı.
Prof. Dr. Duran, burada yaptığı konuşmada, Türkiye’nin dış politika opsiyonlarını “reformist” olarak nitelendirerek, “Çünkü (Türkiye) yeni uluslararası sistemin kurulmasına, yeniden inşa edilmesine katkıda bulunuyor.” diye konuştu.
Uluslararası ve bölgesel mekanizmaların ve uluslararası organizasyonların küresel sorunlarla karşı karşıya geldiğinde etkin olması gerektiğini söyleyen Duran, iklim değişikliği ve çatışma gibi durumlarda çözüme odaklanılması gerektiğine işaret etti.
Duran, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sözlerine atıfta bulunarak, “Daha adil bir dünya için”, “Dünya 5’ten büyüktür” ifadelerinin reformizm için bir çağrı olduğunu kaydetti.
“Bazı konularda Türkiye burada işbirliğine hazır ve çok taraflılık ve bu prensipleri de aslında karşılıklı çıkar üzerine dayanıyor.” diyen Duran, küresel konularda sorunların çözümüne odaklanılması gerektiğini ve bu tür yaklaşımların Türkiye tarafından geliştirildiğini belirtti.
Kovid-19 salgını döneminde ülkelerin yaşadığı zorlukları hatırlatan Duran, “Dünya liderleri pek çok problemi çözme kapasitesine sahip değildi, bunu Ukrayna savaşında gördük, Gazze’de gördük. Türkiye’de politika olarak insani bir yaklaşım var.” diye konuştu.
Duran, bu politikaya örnek olarak, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yakın zamanda Atina’ya yaptığı ziyareti dile getirdi.
Bu ziyaretin normalleşme politikası altında olduğunu ve ilişkilerin sadece ikili değil aynı zamanda bölgesel ve küresel seviyede de geliştirilmesi gerektiğine dikkati çeken Duran, bu yaklaşımın Türkiye’nin problem çözümü inşa etmek için uyguladığı gerçekçi bir yaklaşım olduğunu anlattı.
“Dünya 5’ten büyüktür” sadece bir slogan değil
Salmond, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Dünya 5’ten büyüktür” ifadesine atıfta bulunarak, bunun güçlü, politik ve ilham verici bir slogan olduğunu dile getirdi.
“Bu sadece bir slogan da değil, anladığım kadarıyla bu Türkiye’nin bir yaklaşımı.” diyen Salmond, bu yaklaşımın, BM Güvenlik Konseyi’nin veto gücüyle işlevsiz hale gelmesini nasıl durdurabileceğine dair bir tespit olduğunu vurguladı.
Salmond, bu yaklaşımın yakın zamandaki en iyi örneğinin Gazze konusu olduğunu belirterek, bu konuda da BM Güvenlik Konseyi’ndeki daimi üyelerin veto yetkisi nedeniyle herhangi bir karar alınamadığını hatırlattı.
“Türkiye’nin çok çalıştığını ve çok faktörle uğraştığını düşünüyorum”
Dr. Giannotta, Türk dış politikası hakkında yaptığı konuşmada, “Türkiye’nin çok çalıştığını ve çok faktörle uğraştığını düşünüyorum.” değerlendirmesini yaptı.
Türkiye’nin savunma sanayii, kültürel diplomasi, eğitim diplomasisi, acil durum diplomasisi ve insani diplomasi gibi alanlarında vizyon sahibi olduğunu dile getiren Giannotta, bu vizyonları aktif bir şekilde geliştirmenin uluslararası sistemde Türkiye’ye yarar sağladığını ifade etti.
AB’nin Türkiye’ye yönelik yaklaşımını değerlendiren Giannotta, Türkiye’nin AB’nin aday bir ülkesi olduğunu hatırlattı.
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Görgün de Türkiye’de savunma sanayiinin yeni bir aşamada olduğunu, son dönem projelerin dışa bağımlılığı minimalize ettiğini vurguladı.
Savunma sanayii olarak ülkenin ekonomisine önemli derecede katkıda bulunulduğunu söyleyen Görgün, 3 bin firmanın savunma sanayii için çalıştığını kaydetti.
